Aktüatörlü vana, bir aktüatör yardımıyla uzaktan veya otomatik olarak açılıp kapanabilen ya da belirli bir oranda açılarak akış kontrolü sağlayabilen bir vana türüdür.
Aktüatör, elektrik, hava (pnömatik) veya hidrolik kuvvet kullanarak vanayı çalıştıran mekanizmadır. Manuel müdahale gerektirmeden çalışır ve endüstriyel otomasyon sistemlerine entegre olarak kullanılır.
Uzaktan Kontrol Edilebilir:
Otomasyon sistemlerinden gelen sinyallere göre çalışır (örneğin PLC, DCS).
Manuel Müdahale Gerekmez:
İnsan müdahalesi olmadan çalışır, acil durumlarda otomatik kapanma özelliği bulunabilir.
Hassas Akış Kontrolü Sağlar:
Vana açıklığı kademeli olarak ayarlanabilir. Bu sayede oransal kontrol yapılabilir.
Geri Bildirim Özelliği:
Vananın açık/kapalı durumu ya da pozisyon bilgisi geri bildirilebilir.
Enerji Kaynağına Göre Farklı Tipleri Vardır:
Elektrikli aktüatörlü vana
Pnömatik aktüatörlü vana
Hidrolik aktüatörlü vana
Zamanlayıcı, sensör veya kontrol ünitesi ile çalışabilir.
1.Vana Gövdesi:
Akışkanın geçtiği ve fiziksel akış kontrolünün sağlandığı bölümdür. Aşağıdaki vana türlerinden biriyle yapılandırılabilir:
Küresel vana (Ball valve)
Kelebek vana (Butterfly valve)
Globe vana
Gate vana
2. Aktüatör (Tahrik Mekanizması):
Aktüatör, vananın hareket etmesini sağlar. Türleri:
Elektrikli Aktüatör:
Elektrik motoru ile çalışır. En yaygın kullanılan tiptir.
Pnömatik Aktüatör:
Basınçlı hava ile çalışır. Hızlı açma-kapama sağlar.
Hidrolik Aktüatör:
Yüksek basınçlı sıvı ile çalışır. Genellikle büyük tork gerektiren uygulamalarda tercih edilir.
3. Pozisyoner ve Geri Bildirim Mekanizması:
Vananın konumunu ölçer ve kontrol sinyaline göre ayarlar. Açık/kapalı sinyali veya % açıklık bilgisi verir.