Otomatik vana, bir sistemdeki sıvı, gaz veya buhar gibi akışkanların geçişini insan müdahalesine gerek olmadan açıp kapatan ya da ayarlayan vana türüdür. Bu vanalar, genellikle elektriksel, pnömatik veya hidrolik sinyallerle çalışır ve otomasyon sistemleri ile entegre şekilde kullanılır.
Manuel vanalardan farkı, uzaktan veya otomatik sistemle kontrol edilebilmesi ve hızlı, güvenilir tepki verebilmesidir
1. Vana Gövdesi (Body):
Akışkanın geçtiği yapıdır. Küresel, kelebek, glob veya diyafram tipi olabilir.
2. Aktüatör (Tahrik Ünitesi):
Vanayı açıp kapatan mekanizmadır.
Elektrikli Aktüatör: Motorla çalışır.
Pnömatik Aktüatör: Basınçlı hava ile çalışır.
Hidrolik Aktüatör: Basınçlı sıvı ile çalışır.
3. Pozisyon Göstergesi veya Sensör:
Vananın açık mı kapalı mı olduğunu gösteren mekanik veya dijital gösterge.
4. Kontrol Ünitesi veya Bobin (Solenoid):
Elektrik sinyallerini aktüatöre iletir. Açma/kapama komutu verir.
5. Sızdırmazlık Elemanları:
Akışkan kaçağını önlemek için conta, salmastra gibi elemanlar içerir.
Uzaktan Kontrol Edilebilir:
PLC, DCS gibi kontrol sistemlerinden gelen sinyallerle çalışır.
Hızlı Tepki Süresi:
Manuel vanalara göre çok daha hızlı açılır/kapanır.
Zamanlayıcı veya Sensörle Entegre:
Belirli bir zamana göre ya da sıcaklık, basınç, seviye gibi sensör verilerine göre çalışabilir.
Enerji Kaynağı Gerektirir:
Çalışma prensibine bağlı olarak elektrik, basınçlı hava veya hidrolik güç ile çalışır.
Otomasyon Uyumlu:
Endüstriyel kontrol sistemlerine kolaylıkla entegre edilebilir.
Emniyetli Çalışma:
Acil durumlarda otomatik kapanma özelliği ile sistem güvenliğini artırır.