Kelebek vana (butterfly valve) akışkanın geçişini kontrol etmek için kullanılan, döner bir disk ile çalışan kompakt ve hafif yapılı bir vana türüdür. Genellikle büyük çaplı boru hatlarında tercih edilir.
Gövdenin ortasında bir disk (kanat) bulunur.
Bu disk, bir mil (şaft) etrafınca 90°döner.
Disk boruya paralel olduğunda açıktır, dik olduğunda kapalıdır.
Hafif ve Kompakt Yapı:
Gate veya globe vanalara göre daha az yer kaplar ve daha hafiftir. Bu, taşıma ve montaj kolaylığı sağlar.
Hızlı Açma/Kapama:
Disk sadece 90° (çeyrek tur) döndürülerek vana tamamen açılır veya kapanır.
Orta Seviye Akış Kontrolü:
Kısmen açık pozisyonda da çalışabilir; bu nedenle akış ayarlarında kullanılabilir.
Düşük Maliyet ve Kolay Bakım:
Basit yapısı sayesinde maliyeti düşüktür ve bakım gereksinimi azdır.
Geniş Uygulama Alanı:
Hem sıvı hem gaz sistemlerinde rahatlıkla kullanılabilir.